Uzależnienia są jednym z najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń psychicznych i dotyczą tak naprawdę wszystkich grup społecznych, niezależnie od tego czy uboższych czy bogatszych, a ich cechą szczególną jest to, że szybko pogarszają jakość życia osoby uzależnionej oraz osób z jej otoczenia. Chociaż typów uzależnień jest bardzo wiele, we wszystkich przypadkach występuje wyraźna tendencja do nadmiernej fizycznej eksploatacji organizmu, co skraca lata życia oraz zaburza je, ingerując we wszystkie jego części (relacje społeczne i rodzinne, zdolność do znalezienia stabilnej i stałej pracy, znalezienia partnera, wychowania dzieci itp.). Ważne jest, aby jak najszybciej zająć się problemem i zwrócić się do odpowiednich osób o pomoc, by szybko zacząć terapię. Ale na czym tak naprawdę polega terapia uzależnień? Oto trzy fakty, które warto znać.
Fakt 1: terapia to nie tylko odstawienie
Uzależnienie jest złożonym zjawiskiem, które obejmuje kilka poziomów: biologiczny, behawioralny i kontekstualny. Z tego powodu leczenie uzależnień polega na przejściu przez proces odzyskiwania kontroli nad własnym życiem, który uwzględnia każdy z tych elementów z osobna.
Fakt 2: terapia składa się z kilku etapów
Przyjrzymy się teraz głównym etapom, na które składa się leczenie uzależnień. Wszystkie mają na celu doprowadzenie pacjenta do stanu, w którym uzależnienie od nałogu zostanie zredukowane do tego stopnia, że nie będzie już warunkowało codziennego funkcjonowania.
1. Etap detoksykacji
W fazie detoksykacji umożliwia się uzależnionemu spędzenie kilku dni z dala od wpływu nałogu, aby w tych pierwszych godzinach jak najlepiej poradził sobie z dyskomfortem związanym z odstawieniem. Celem jest tutaj umożliwienie organizmowi eliminacji nagromadzonych substancji potencjalnie uzależniających oraz zapobieżenie sytuacji, w której objawy potrzeby konsumpcji używki w znaczący sposób szkodzą pacjentowi (np. bezsenność lub silny lęk). Z tego powodu bardzo ważna jest interwencja i nadzór ze strony lekarzy i innych doświadczonych pracowników służby zdrowia, aby móc działać także w tych trudnych momentach.
2. Etap odzwyczajania się
W tej fazie specjaliści z ośrodków leczenia uzależnień pomagają pacjentowi w podjęciu pierwszych kroków jako osoba, która musi wyjść z uzależnienia. Chociaż największy dyskomfort pierwszej fazy minął, potrzeba powrotu do tego, na czym opiera się uzależnienie, jest nadal obecna, dlatego w tym przypadku konieczna jest pomoc w „treningu” zarządzania emocjami, rozpoznawania własnych myśli i typów zachowań, które zwiększają ryzyko nawrotu, a także w wytworzeniu zdrowych nawyków, które oddalają od wpływu uzależnienia na życie.
3. Etap reintegracji
Na tym etapie aspekt uzależnienia nie jest już tak problematyczny jak w fazie detoksykacji, choć nadal jest obecny. Celem tego etapu jest umożliwienie pacjentowi odtworzenia nawyków, które nie opierają się na żadnym z elementów ułatwiających nawrót, jak również zapewnienie mu sytuacji, w których może on ponownie zaangażować się w ekscytujące zajęcia, które są w stanie zaoferować mu długoterminowe bodźce, na bazie których może on przeorganizować swoje życie – z dala od alkoholu, narkotyków, hazardu lub innych źródeł uzależnienia.
To tutaj pracuje się również nad tym, aby przyzwyczaić osobę do bycia wystawioną na działanie różnych kontekstów społecznych, mając szczególnie na uwadze fakt, że osoby, które rozwinęły jeden rodzaj uzależnienia, są narażone na znacznie większe ryzyko rozwinięcia innego. Z tego powodu zachęca się osoby korzystające z terapii do uczestnictwa w grupach wsparcia, jak również do powrotu do życia rodzinnego lub do nawiązania kontaktu z przyjaciółmi, którzy mogliby pomóc w uniknięciu nawrotu choroby.
Fakt 3: terapia to współpraca
Każdy etap wychodzenia z nałogu to efekt współpracy pacjenta z psychologami i lekarzami – tak, aby organizm osoby uzależnionej został fizycznie oczyszczony z substancji uzależniających, by odzwyczaił się od rutyny nawyku. Pacjent ma móc zorganizować swoje życie w sposób, który stopniowo daje mu większą niezależność i kontrolę nad tym, co się z nim dzieje, a potrzeba picia czy brania narkotyków nie jest już jedynym życiowym priorytetem.
Terapia to proces długotrwały, na który nade wszystko składają się wzloty i upadki. W każdej sytuacji ważna jest jednak szybka reakcja i zwrócenie się o pomoc do odpowiednich osób. Terapię uzależnień w Opolu prowadzi m.in. Ośrodek FreeDom, w którym liczyć można na pomoc w zakresie leczenia alkoholizmu oraz narkomanii.
